Rodzaje płytek do łazienki, kuchni i innych pomieszczeń. Przewodnik

Przeczytanie tego artykułu zajmie Ci około 7 minut

Kiedyś myślicie o płytkach, najprawdopodobniej od razu przychodzą Wam do głowy takie pojęcia jak: glazura, terakota czy gres. Ale czym właściwie różnią się od siebie te wyroby? I czy wyczerpują one repertuar kafli, jakie możemy położyć na podłogach i ścianach w naszych mieszkaniach? Wszystko stanie się jasne, kiedy zapoznacie się z przygotowanym przez nas przeglądem najpopularniejszych rodzajów płytek. 

Jakie są rodzaje płytek? 

1. Płytki ceramiczne 

  • Glazura (potocznie: płytki fajansowe). Glazurę wytwarza się z połączonych w odpowiednich proporcjach gliny, piasku i talku. Płytki wypalane są w najniższych (w porównaniu z terakotą i gresem) temperaturach w technologii plastra ceramicznego, a następnie w osobnym procesie glazurowane. Można zatem powiedzieć, że glazura to cegła pokryta politurą (szkliwem). Płytki tego rodzaju są cienkie, delikatne, kruche, mało odporne na uszkodzenia mechaniczne i mróz. Dzięki szkliwieniu są jednak raczej nienasiąkliwe (6-10%) i można je myć detergentami. Glazurę stosuje się prawie wyłącznie jako okładzinę ścian lub do obudowy urządzeń sanitarnych. Płytki występuję w wielu kształtach, kolorach i wzorach. 
  • Terakota (potocznie: płytki kamionkowe). Nazwa terakota pochodzi od słów terra cotta – dosłownie „spieczona, wypalona ziemia”. Płytki powstają przez wypalenie w temperaturze około 1000-1200°C dokładnie oczyszczonej drobnoziarnistej gliny z dodatkami (m.in. piaskiem kwarcowym czy szamotem). Terakota może być szkliwiona lub nie. W pierwszym przypadku wykończenie może być błyszczące, półmatowe lub matowe. W drugim – matowe lub polerowane. Terakota ma lepsze parametry techniczne do glazury – jest bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, np. pęknięcia spowodowane upadkiem ciężkich przedmiotów. Płytki  zwyczajowo stosuje się jako okładzinę podłogi wewnątrz budynku, w tym w łazience lub w kuchni (niska nasiąkliwość, około 3%), ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby ozdabiać nimi także ściany. Terakotę spotkamy w różnorodnych kolorach i wzorach, często jednak z płytkami tymi wiąże się bardziej rustykalna niż nowoczesna estetyka. 
  • Gres. Gres od innych rodzajów płytek ceramicznych odróżnia przede wszystkim skład: mieszanka kilku rodzajów gliny, skaleń (nawet 70%), piasek, mielony kwarc, barwniki mineralne i kilka innych oraz metoda produkcji – prasowanie pod wysokim ciśnieniem i wypalanie w temperaturze 1200 – 1300°C. Wszystko to sprawia, że gres jest bardzo odporny na uszkodzenia mechaniczne, łamanie i ścieranie, całkowicie nienasiąkliwy (0,05-0,5%) i mrozoodporny. Płytki gresowe mogą być szkliwione, a następnie szlifowane albo polerowane – wówczas mówimy o tzw. gresie porcelanowym – lub nieszkliwione, wtedy posługujemy się terminem gres techniczny. Do nielicznych mankamentów gresu porcelanowego zaliczymy to, że pod wpływem uderzenia mogą pojawiać się na nim odpryski szkliwa, a także podatność na zaplamienia. Płytkami gresowymi najczęściej wykańcza się podłogi wewnątrz domu (w tym w kuchni i w łazience), ale także przestrzenie zewnętrzne, np. tarasy. Gres dostępny jest w wielu różnych wariantach kolorystycznych, w tym jako imitacja drewna i kamienia. 
  • Płytki cotto. Płytki cotto wyrabia się wyłącznie z czystej gliny, a w dodatku nie byle jakiej, bo pochodzącej z rejonów Morza Śródziemnego lub Ameryki Środkowej. W swojej oryginalnej formie płytki cotto mają subtelnie nieregularne, jakby spękane brzegi i niejednolitą powierzchnię. Dominujące kolory to w tym przypadku brąz, czerwień i pomarańcz. Płytki znakomicie nadają się zatem jako dekoracja wnętrz w stylu rustykalnym. 
  • Płytki klinkierowe. Płytki klinkierowe wytwarza się bardzo podobnie do cegieł ceramicznych (i bardzo podobnie wyglądają): z gliny i piasku oraz wypalenie w temperaturze około 1000 °C. Płytki klinkierowe są twarde (trudno sprawić, by pojawiły się na nich odpryski lub inne uszkodzenia), odporne na warunki atmosferyczne (upały i mrozy), ognioodporne, mają niską nasiąkliwość (6%) i łatwo utrzymać je w czystości. W większości przypadków płytki klinkierowe utrzymane są w naturalnych odcieniach czerwieni, brązu, pomarańczy i żółci. We wnętrzach płytki klinkierowe najczęściej wykorzystuje się jako dekoracyjny dodatek: ozdobę części ściany (np. za telewizorem) czy obudowę kominka. Na zewnątrz mogą służyć jako posadzka tarasu, elewacja budynku czy do wytyczania ścieżek w ogrodzie lub wykończenia postawionego tutaj grilla. 
  • Spiek ceramiczny. Spiekami ceramicznymi nazywamy płytki o niestandardowych, często bardzo dużych rozmiarach. Spiek ceramiczny może służyć jako okładzina podłóg i ścian, ale także jako np. wykończenie blatu roboczego w kuchni. 
  • Płytki porcelanowe. Każda porcelana jest ceramiką, ale nie każda ceramika jest porcelaną – możemy powiedzieć, że porcelana to ceramika z „wyższej półki”. Do produkcji płytek porcelanowych wykorzystuje się tylko najbardziej „szlachetne” cząstki gliny, a produkty wypalane są w najwyższej temperaturze, dochodzącej nawet do 1400 °C. Płytki porcelanowe w porównaniu ze „zwykłą” ceramiką charakteryzują się większą twardością (tak, są bardzo trwałe i wytrzymałe, wbrew obiegowej opinii), wodoodpornością i łatwością utrzymania w czystości (nie wymagają żadnych specjalnych zabiegów konserwacyjnych i pielęgnacyjnych; można je skutecznie domyć zwykłą wodą). Płytki porcelanowe stosuje się zarówno w pomieszczeniach (w tym w łazience i w kuchni oraz w innych miejscach o zwiększonej intensywności ruchu), jak i na zewnątrz, gdyż są odporne na mróz i zmiany temperatury oraz nie blakną pod wpływem nasłonecznienia. Atrakcyjność płytek porcelanowych wynika także z mnogości stylów, kolorów i wzorów, w jakich występują – świetnie naśladują m.in. wygląd kamienia, cegły czy drewna, i to bez poczucia straty jakości. Wadą płytek porcelanowych będzie chyba tylko ich wysoka cena. 
płytki metro
Płytki ceramiczne typu metro
płytki azulejos
Płytki ceramiczne typu azulejos
gres podłogowy
Układanie płytek gresowych na podłodze
płytki cotto
Płytki cotto

Na co zwrócić uwagę, wybierając płytki ceramiczne? Podsumowanie 

  • Kalibracja i rektyfikacja. Standardowo płytki ceramiczne poddaje się kalibracji, tak aby produkty z danej serii były w możliwie najbardziej zbliżonych rozmiarach. Gwarancję niemal perfekcyjnej powtarzalności rozmiarów płytek daje rektyfikacja, czyli mechaniczne docinanie i doszlifowywanie. Ale poddane takiej obróbce płytki są droższe od innych. 
  • Nasiąkliwość. Stopień nasiąkliwości wyraża się w procentach, tak jaj zaznaczyliśmy to wyżej. Niska nasiąkliwość (poniżej 3%) kwalifikuje płytki do stosowania także na zewnątrz. Średnia nasiąkliwość (3-10%) pozwala na stosowanie płytek zarówno na ścianach, jak i podłodze łazienki. Duża nasiąkliwość (powyżej 10%) to już płytki odpowiednie tylko jako okładzina ścienna. 
  • Odporność na ścieranie. Odporność na ścieranie definiuje parametr PEI. Płytki klasy I i II są odpowiednie tylko dla miejsc o małej intensywności ruchu. Płytki klasy III-IV z powodzeniem mogą już tworzyć okładzinę podłogową w kuchniach, łazienkach czy na korytarzach. Płytki V klasy zwykle stosuje się w miejscach publicznych. 
  • Antypoślizgowość. Antypoślizogowść płytek opisuje parametr R, który przybiera wartość od 9 do 13. Im współczynnik ten jest wyższy, tym trudniej na danej płytce wywinąć fikołka. Odpowiednie dla stref mokrych łazienek (np. w kabinie bez brodzika) są płytki z parametrem R na poziomie 12
  • Wytrzymałość na nacisk i zgniatanie. Płytki podłogowe powinny mieć wytrzymałość o wartości minimum 35 N/mm2 (gres ma aż o 10 N/mm2 więcej). Dla okładzin ściennych wystarczy 15 N/mm2.
  • Twardość. Do mierzenia twardości płytek służy skala Mohsa, gdzie 1 to twardość talku, a 10 diamentu. Właściwe do łazienki będą płytki już mniej więcej w połowie tego przedziału (gres to 8). 

2. Płytki szklane 

Płytki szklane można umieści w kategorii płytek ceramicznych, ponieważ budulcem jest tutaj ten sam materiał. Uznaliśmy jednak, że w ramach tego zestawienia wyszczególnimy je w osobnym punkcie. 

Do produkcji płytek szklanych wykorzystuje się proces lakierowania farbą zwykłego lub ornamentowego szkła. Szklane płytki znakomicie sprawdzają się w łazienkach – nie straszne są im duża wilgotności i wahania temperatury. Płytki ze szkła zapewniają bardzo czystą, minimalistyczną estetykę; optycznie powiększają wnętrze i są wyjątkowo plamoodporne. 

płytki szklane
Dekor ze szklanej płytki

4. Płytki cementowe 

Płytki cementowe powstają z cementu, piasku, dodatku zmielonych na drobny proszek kamieni rzecznych i marmuru oraz pigmentu. Produkuje się je ręcznie (często na zamówienie), dlatego na pewno nie zobaczymy dwóch dokładnie takich samych sztuk. Kafle barwione są w masie, a nie tylko na wierzchniej powierzchni, co sprawia, że ewentualne zarysowania nie są tak widoczne. Naniesiony na nie wzór jest ich integralną częścią; płytki można wręcz przeszlifować niczym drewnianą podłogę. Płytki cementowe są szalenie trwałe, długowieczne i zachwycające wizualnie – barwne dekory z reguły powiązane są z estetyką hiszpańską, portugalską czy marokańską. Wyróżnia je gładka, wręcza aksamitna w dotyku powierzchnia oraz idealnie proste krawędzie, przez co można je układać z dosłownie minimalną tylko ilością fugi pomiędzy. Płytki cementowe nie są jednak wolne od wad. Po pierwsze, są grube i ciężkie. Od płytek ceramicznych mogą być grubsze nawet o 2 cm, a waga płytki 20×20 centymetrów może przekraczać 1,5 kilograma. Po drugie wymagają impregnacji, bo bardzo łatwo powstają na nich plamy i same w sobie nie są jeszcze odporne na wilgoć. Impregnowanie płytek cementowych powinno się przeprowadzać nawet trzykrotnie: przed położeniem, po zafugowaniu i przed właściwym użytkowaniem. Tak zabezpieczone płytki zdadzą już egzamin w kuchni czy w łazience. Ale niektórzy użytkownicy skarżą się, że nawet dobrze zaimpregnowane płytki cementowe nie są najłatwiejsze w czyszczeniu. 

płytki cementowe
Płytki cementowe
płytki cementowe
Płytki cementowe

5. Płytki kamienne 

Płytki kamienne to odpowiednio wykończona (np. postarzana przez młotkowanie lub bębnowanie) w 100% naturalna skała, która pocięto metodami przemysłowymi na małe, równe formaty. 

  • Płytki granitowe. Płytki granitowe stosuje się zarówno w holach drogich hoteli, jak i domowych kuchniach i łazienkach. Granit jest odporny na wilgoć i zmiany temperatury, nie potrzebuje zbytniej pielęgnacji (płytek nie zniszczą detergenty, kwasy czy tłuste plamy) i nie blaknie. 
  • Płytki marmurowe. Marmurowe kafle z charakterystycznym żyłkowaniem nadają kuchni czy łazience niezwykle wyszukany, elegancki wygląd. Płytki marmurowe wymagają jednak wielu zabiegów pielęgnacyjnych, np. impregnacji. W przeciwnym razie kamienne kafle mogą zmatowić i utrwalą się na nich nieestetyczne plamy i przebarwienia. 
  • Płytki łupkowe. Płytki łupkowe mogą posłużyć jako wykończenie aranżacji ciemnej łazienki. Łupek jest twardy, odporny na wilgoć, zabrudzenia i nie wymaga konserwacji. 
  • Płytki trawertynowe. Płytki trawertynowe będą zaś odpowiednie do łazienek w ciepłych, ziemistych tonacjach. 
płytki kamienne
Płytki kamienne
płytki marmurowe
Łazienka z płytkami marmurowymi
płytki marmurowe
Płytki marmurowe na podłodze

6. Płytki metalowe 

Modnym ostatnio sposobem wykańczania ścian nad blatem w kuchni są płytki metalowe – odznaczające się niebywałą trwałością, odpornością na uszkodzenia mechaniczne i bardzo łatwym utrzymaniem czystości. Płytki z metalu rewelacyjnie prezentują się we wnętrzach w stylu industrialnym, w szczególności w towarzystwie szkła i betonu architektonicznego. 

płytki metalowe
Mozaika z prostokątnych płytek metalowych
płytki metalowe
Mozaika z metalowych płytek w styli art deco
grohe

Czy ten artykuł był przydatny?

Dziekujemy za opinie :)

Dlaczego ten artykuł nie był przydatny?

  • Artykuł był za krótki
  • W artykule było za mało zdjęć
  • Artykuł nie wyczerpał tematu
  • Z artykułu nie dowiedziałem/dowiedziałam się niczego nowego

Skomentuj artykuł: