Jak urządzić kuchnię, by była funkcjonalna? Praktyczny przewodnik po układach mebli kuchennych

Jak urządzić kuchnię, aby przygotowywanie posiłków (i późniejsze sprzątanie) było szybkie, łatwe, wygodne i przyjemne? To pytanie tyleż stare, co niezmiennie aktualne. Dlatego w tym artykule postanowiliśmy zebrać wszystkie najważniejsze zasady dotyczące projektowanie ergonomicznej kuchni i przeanalizować najbardziej typowe układy mebli kuchennych. 

Ergonomiczna kuchnia. Co to w ogóle znaczy? 

Ergonomia (gr. εργον – praca’ i νομος – prawo) to jedna z najważniejszych reguł projektowania wnętrz. Najprościej można opisać ją jako takie podejście do projektowania przestrzeni, w którym najważniejszy jest człowiek i jego potrzeby. Chodzi o to, aby środowisko dostosowywało się do ludzi, którzy z niego korzystają, a nie na odwrót. Ergonomia wyraża dążenie do zwiększenia efektywności pracy przy jednoczesnym obniżeniu jej kosztów biologicznych: zmęczenia, dyskomfortu fizycznego i psychicznego, ryzyka wystąpienia wypadków lub pojawienia się różnych dolegliwości. 

Trójkąt roboczy w kuchni (i inne figury geometryczne)

Swoistym wyznacznikiem kuchennej ergonomii jest opracowana w latach 20. XX wieku zasada trójkąta roboczego. Cała rzecz polega na tym, aby 3 najistotniejsze strefy kuchenne: obszar przygotowywania posiłków (kuchenka), obszar czyszczenia (zlewozmywak) i obszar przechowywania żywności (lodówka) odpowiadały 3 wierzchołkom trójkąta. Ramiona trójkąta  roboczego wyznaczają wyraźne ścieżki między tymi punktami. Trójką roboczy powinien być uwzględniony w każdej kuchni – bez względu na jej wielkość i kształt. 

Zasady trójkąta roboczego w kuchni: 

• Długość każdego ramiona trójkąta wynosi od 120 do 270 centymetrów.
• Łączna długość trzech ramion trójkąta powinna wynosić od 400 do 790 centymetrów.
• Żadne ramię trójkąta nie powinno być przecięte jakąkolwiek szafką lub innym urządzeniem.
• Przez trójkąt roboczy w kuchni nie powinien przebiegać żaden większy ruch niezwiązany z wykorzystywaniem tej przestrzeni zgodnie z jej głównym celem. 

Maksymalnie funkcjonalna kuchnia powinna mieć także: 

• Drzwi wejściowe o szerokości przynajmniej 81 centymetrów. 
• Korytarz roboczy o długości przynajmniej 106 centymetrów, jeśli z kuchni korzystać będzie jedna osoba, i 122 centymetrów, jeśli z kuchni będą korzystały w tym samym czasie dwie osoby. 
• Korytarz roboczy o szerokości przynajmniej 91,5 centymetra. 
• Zmywarkę w odległości do 90 centymetrów od zlewozmywaka
• Miejsce do odkładania produktów obok lodówki i kuchenki o szerokości przynajmniej 38 centymetrów 
• Górny rząd szafek na wysokości przynajmniej 60 centymetrów nad płytą gazową/indukcyjną. 
• Kuchenkę mikrofalową na wysokości 7,5 centymetra poniżej wysokości ramion typowego użytkownika. 
• Blaty o łącznej długości 400 centymetrów i głębokości 60 centymetrów z prześwitem pod górnym rzędem szafek o wysokości przynajmniej 38 centymetrów. 
• Główny blat roboczy o długości przynajmniej 76 centymetrów. 
• Miejsce do siedzenia (o ile takie się w kuchni znajduje) o szerokości przynajmniej 61 centymetrów dla każdej z osób. 
• Wolne miejsce po obu stronach zlewozmywaka o szerokości przynajmniej 46 centymetrów z każdej strony. 
• Oświetlenie główne i oświetlenie zadaniowe każdej powierzchni roboczej. 

Jak można ustawić meble w kuchni? Układy mebli kuchennych w pigułce 

1. Kuchnia na jednej ścianie/kuchnia jednorzędową/kuchnia galeryjna 

Chociaż w tym prostym układzie nie możemy mówić o zastosowaniu trójkąta roboczego w ścisłym znaczeniu, w praktyce jest on bardzo funkcjonalny i pozwala zaoszczędzić sporo miejsca. Stąd też jest typowym rozwiązaniem dla małych pomieszczeń i aneksów kuchennych. W takim układzie lodówkę zawsze stawiamy na jednym końcu. Odnośnie do tego, co znajduje się na drugim, szkoły są dwie – jedni preferują kuchenkę i zlew pośrodku, inni odwrotnie.

Praktyczna porada

Ponieważ zagospodarowujemy tu tylko jedną ścianę – szafkami dolnymi i górnymi lub szafkami dolnymi i półkami (bardzo modne), warto „myśleć pionowo” i sięgać nawet do samego sufitu.

2. Kuchnia na dwóch ścianach/kuchnia dwurzędowa/kuchnia kambuzowa 

Kuchnia dwurzędowa składa się z dwóch rzędów szafek ustawionych naprzeciwko siebie, które tworzą między sobą wewnętrzny korytarz. Jest to bardzo ekonomiczna opcja, ponieważ nie stosuję się tutaj szafek narożnych i specjalnego wyposażenia do nich. 

Praktyczna porada 

W standardowym układzie dwa wierzchołki trójkąta roboczego znajdują się tutaj na jednej ścianie, a jeden na drugiej. Ale w przypadku większych rodzin i często kręcących się po kuchni domowników, warto rozważyć umieszczenie lodówki, kuchenki i zlewu z tej samej strony. Drugą ścianę zagospodarowujemy wówczas szafkami do przechowywania, co wyeliminuje potencjalny ruch przez trójkąt roboczy. 

3. Kuchnia w kształcie litery L 

Kuchnia w kształcie litery L oznacza, że szafki znajdują się tutaj wzdłuż dwóch prostopadłych ścian. Układ ten to dobra opcja zarówno dla małych, jak i dużych kuchni. Kuchnia w kształcie litery L sprawia wrażenie jasnej i otwartej. Należy jednak pamiętać, że jeden narożnik będzie wymagał jakichś sprytnych rozwiązań. 

Przydatna porada

Dobrym i modnym sposobem na zagospodarowanie narożnika w kuchni w kształcie litery L jest zamontowanie w tym miejscu szafki ze spiżarnią. 

4. Kuchnia w kształcie litery U 

Kuchnia w kształcie litery U składa się z szafek wzdłuż trzech sąsiednich ścian. Ten rodzaj kuchni stwarza idealne warunki do powstanie nieprzerwanego trójkąta pracy i zapewnię dużo miejsca do przechowywania. 

Przydatna porada

Kuchnie w kształcie litery U mogą stwarzać nieco klaustrofobiczne wrażanie. Aby tego uniknąć, nie instalujmy na wszystkich trzech ścianach górnego rzędu szafek. Ważne jest także właściwe zaaranżowanie okna.

5. Kuchnia w kształcie litery G/kuchnia z półwyspem 

Kuchnia w kształcie litery G to świetny sposób, by korzystać z zalet kuchni z wyspą w przestrzeni, która na takie rozwiązanie nie pozwala. W kuchni w kształcie litery G zwykle mamy do czynienia z wystającym ze ściany lub szafki blatem, który może być wykorzystywany do przygotowywania posiłków, jedzenia lub innych zadań. 

Przydatna porada 

Kuchnia w kształcie litery G to dobre rozwiązanie, gdy planujemy wyburzyć jedną ze ścian i otworzyć kuchnię na salon. 

6. Kuchnia z wyspą 

Kuchni z wyspą poświęciliśmy osobny artykuł, który możecie przeczytać tutaj.