Architekt wnętrz, projektant, dekorator. Kogo wybrać? Czym różnią się te zawody?

Architekt wnętrz, projektant i dekorator często traktowani są jako przedstawiciele jednego zawodu. Czy tak jest naprawdę? Zobaczcie, czym różnią się od siebie te trzy profesje.

Uznaliście, że potrzebujecie pomocy specjalisty przy projektowaniu i aranżacji Waszego wyśnionego wnętrza? Super! Ale pewnie nie wiecie, z czyich usług skorzystać: architekta, projektanta czy dekoratora? A może zakładacie, że nie ma to żadnego znaczenia, co będzie widniało na stronie lub wizytówce danego fachowca? Bo wszystkie te profesje wiążą się przecież z tymi samymi kompetencjami i od każdej z wymienionych osób możecie oczekiwać mniej więcej tego samego zakresu pracy i umiejętności?

Jak to więc w końcu z tymi architektami wnętrz, projektantami i dekoratorami jest? Te same zawody, czy nie? Wyjaśniamy i rozwiewamy wszystkie wątpliwości!

1. Kim jest i czym się zajmuje architekt wnętrz?

Zacznijmy od rzeczy podstawowej: architekt wnętrz to zawód, za którym stoi ukończenie określonego kierunku studiów i obronienie dyplomu. Osoby bez wykształcenia kierunkowego nie mogą się posługiwać tytułem architekta! W Polsce architekci wnętrz mogą być absolwentami politechniki (architektura wnętrz, architektura, architektura i urbanistyka), ale także Akademii Sztuk Pięknych i Wyższych Szkół Sztuk Plastycznych. W przeciwieństwie do architektów budowlanych wykonywanie zawodu architekta wnętrz nie wymaga jednak specjalnych uprawnień (np. członkostwa w Izbie Architektów RP).

Żeby przedstawiać się jako architekt wnętrz, nie wystarczy zatem pasja, talent, wieloletnie doświadczenie, a nawet obszerna wiedza. Potrzebny jest do tego papier! Tytuł magistra lub inżyniera. Dyplom nie daje gwarancji, że mamy do czynienia z wysokiej klasy ekspertem, ale zdecydowanie zmniejsza ryzyko, że jest zgoła przeciwnie. 

Czego możemy oczekiwać od architekta wnętrz?

Architekt wnętrz nie jest, jak często zwykło się uważać, zawodem artystycznym, ale techniczno-artystycznym. Czasami zorientowanym trochę bardziej w jedną lub w drugą stronę – w zależności od profilu uczelni i indywidualnych preferencji. Tok nauczania oraz pewna etyka zawodowa sprawiają, że architekci wnętrz posiadają nie tylko wiedzę techniczną (budowlaną) i z zakresu historii architektury i sztuki, ale także prawną (prawo budowlane), a nawet psychologiczną. Fundamentem pracy architektów wnętrz jest projektowanie układu funkcjonalno-użytkowego pomieszczeń. Czyli projektowanie pomieszczeń i ich układu z uwzględnieniem ich przeznaczenia, ergonomii, obowiązujacych przepisów i norm, szlaków komunikacyjnych, bezpieczeństwa, wygody, osobistych potrzeb i preferencji mieszkańców oraz – rzecz jasna – walorów estetycznych.

Czasami można się spotkać z przekonaniem typu:

„Po co mi architekt, przecież sam wiem, jakie płytki czy meble mi się podobają!!!”.

To błędne i krzywdzące (tak dla architektów wnętrz, jak i samego inwestora podejście). Architekt wnętrz jest specjalistą, który myśli o projektowaniu przestrzeni znacznie szerzej i uwzględnia czynniki, które „zwykłemu śmiertelnikowi” prawdopodobnie w ogóle nie przyjdą do głowy. Tworząc projekt, architekci wnętrz posługują się fachową wiedzą z obszarów m.in. instalacji (elektrycznych, centralnego ogrzewania, hydraulicznych), konstrukcji budynków, materiałoznawstwa (od ścian po obicia mebli czy blaty kuchenne), doboru oświetlenia (właściwych współczynników, unikania olśnień i odbić), najnowszych trendów i wielu innych.

Dodatkowo architekci wnętrz potrafią współpracować z wykonawcami i nadzorować realizację projektu lepiej niż ktokolwiek inny. Etapy ich pracy to m.in. inwentaryzacja, projekt funkcjonalny, wizualizacje 3D, projekt wykonawczy, przygotowanie harmonogramu prac i kosztorysu materiałów, pomoc w doborze ekipy wyznawców, koordynacja prac wykończeniowych, audyt i odbiór pomieszczeń.

2. Kim jest i czym się zajmuje projektant wnętrz?

W przypadku profesji „projektanta wnętrz” sytuacja jest bardziej skomplikowana i niejednoznaczna. Przede wszystkim „projektant wnętrz” nie jest oficjalną, unormowaną prawnie nazwą jakiekolwiek zwodu.

• W ujęciu szerszym projektant wnętrz może świadczyć usługi w tym samym zakresie, co architekt wnętrz. Z tą zasadniczą różnicą, że projektantem wnętrz może się mianować każdy! Może być to osoba bez specjalistycznego wykształcenia. Ktoś, kto ukończył tylko weekendowy lub korespondencyjny kurs projektowania, a nawet w ogóle nie legitymuje się żadnym świadectwem odpowiednich szkoleń, a jedynie uznaje, że po prostu „świetnie się na tym zna”. Oczywiście projektant wnętrz może być bardzo dobrym fachowcem i pracować na podobnym poziomie, co architekt wnętrz.

Szansa trafienia na „domorosłego specjalistę”, bez odpowiednich kompetencji jest jednak wtedy zdecydowanie większa.

• W ujęciu węższym „projektantem wnętrz” zwykło się określać osobę wyspecjalizowaną w projektowaniu jednego typu pomieszczeń, np. kuchni lub łazienki. Często są to osoby powiązane z danym producentem lub sklepem.

3. Kim jest i czym się zajmuje dekorator?

Dekorator – jak sama nazwa wskazuje – zajmuje się dekorowaniem wnętrz, czyli tworzeniem ich ostatecznego wystroju. Dekorator to zawód stricte artystyczny, ale również w żaden sposób nieuregulowany. Często wykonują go osoby z wyższym wykształceniem plastycznym, ale nie jest to ani obowiązek, ani norma. Dekorator odznacza się dużą wrażliwością estetyczną, znajomością kolorów, faktur i tekstur. Umie ocenić jakość i wartość dodatków oraz właściwie łączyć je ze sobą. Dekorator wnętrz wie, jaka aranżacja będzie pasowało do danego inwestora i umie nadać całości właściwy, spójny charakter. Zna aktualną modę i trendy. Dekoratora można określić jako osobę odpowiedzialną za nadanie projektowi końcowego, unikalnego szlifu.

Kogo zatem wybrać: architekta wnętrz, projektanta, a może dekoratora?

Wpierw podkreślmy, że każdy architekt wnętrz jest jednocześnie projektantem i może być znakomitym dekoratorem. W drugą strona taka zależność nie zachodzi – projektant, a szczególnie dekorator nie mogą zastąpić architekta.

Stwierdzenie, że postawienie na współpracę z architektem wnętrz zawsze będzie najlepszym wyborem, byłoby jednak pewnym nadużyciem.

Najważniejsze jest dobre uświadomienie sobie, jaką pracę chcemy zlecić i czego od danej osoby oczekujemy. Podobnie ma się rzecz po drugiej stronie – osoba, która będzie z nami współpracować, powinna jasno określić swoje kompetencje i zakres realizowanej przez siebie pracy.

• Gdy budujemy dom, urządzamy od podstaw nowe mieszkanie, przeprowadzamy generalny remont, chcemy wprowadzić zmiany konstrukcyjne, zmienić układ instalacji i przeznaczenie pomieszczeń powinniśmy (a często nawet musimy) skorzystać z pomocy architekta wnętrz.
• Gdy chcemy wyremontować lub urządzić jedno pomieszczenie, zmienić aranżację bez dużego zakresu prac, wówczas śmiało możemy zgłosić się do projektanta.
• Jeśli szukamy kogoś, kto pomoże nam dobrać dodatki pasujące np. do naszych podróżniczych zamiłowań, szybko i bez dużej ingerencji w przestrzeń odmieni jej wystrój i charakter lub np. odnajdzie dla nas i dobierze meble, zasłony czy ozdoby w jakimś szczególnym stylu, zgłośmy się do dekoratora.

Tak jak kontakt z pracownią architektoniczną, gdy szukamy jakichś efektownych poduszek, może spotkać się co najwyżej z pewnym niezrozumieniem, tak zatrudnienie dekoratora do zamienienia kuchni w sypialnię i stworzenia aneksu w salonie będzie juz dużym nieporozumieniem, i może okazać się bardzo kosztownym błędem.