Altana ogrodowa – projekt i budowa krok po kroku

Jeśli chcesz zbudować w ogrodzie zacienione miejsce, w którym wspaniale odpoczniesz, to zobacz, jak wspaniale prezentuje się przydomowa altana ogrodowa! Projekt ze szczegółowymi wytycznymi to podstawa. My pokazujemy, jak krok po kroku zbudować altanę ogrodową, która nie sprawi problemów nawet początkującym!

Samodzielna budowa altany ogrodowej to nie lada wyzwanie. Te najpiękniejsze i najbardziej okazałe – przypominające małe domki altany murowane – wymagają specjalistycznego projektu i pomocy fachowca. Kosztują też stosownie więcej (nawet kilkanaście tysięcy złotych), za to ich trwałość nie pozostawia nic do życzenia – murowaną altanką możemy cieszyć się przez wiele lat. Za to drewniane altany i pawilony ogrodowe są lekkie, nieskomplikowane i ich postawienie zajmie zaledwie jeden dzień.
 

Murowana altana ogrodowa – projekt, fachowiec i koszty

Murowana altana ogrodowa, nawet taka budowana samodzielnie, wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Podlega różnym przepisom budowlanym i w związku z tym, wymaga też dokładnego projektu. Na szczęście taki projekt można kupić za kilkaset złotych. Dużo więcej będzie jednak kosztowało zatrudnienie fachowca do jej budowy oraz materiały. Nawet jeśli zdecydujemy się na konstrukcję mieszaną – np. ceglano-drewnianą – będziemy ją musieli wesprzeć fundamentami, a te mogą pochłonąć nawet 8 000 zł! Do tego dochodzi koszt materiałów, roboczogodzin oraz opłat urzędowych – łączny koszt może sięgnąć nawet 20 000 zł. Co prawda wymurowanie altany we własnym ogrodzie nie wymaga pozwolenia, ale zamiar jej postawienia, wraz z planem, należy zgłosić w starostwie i uiścić opłatę skarbową (ok. 20 zł). Następnie, jeśli przez 30 dni nie wpłyną zastrzeżenia do projektu, mamy dwa lata na rozpoczęcie prac.

Zatem na samym początku warto zrobić sobie listę – nawet na papierze – i wypisać na niej wszystko, co będzie nam potrzebne do realizacji pomysłu. Pozwoli nam to dobrze zorganizować pracę i oszacować budżet.
Lista może być prosta, ważne, żeby można było do niej dopisywać wszystko, co nam przyjdzie do głowy w trakcie planowania. Najprostszy, przykładowy schemat listy podajemy poniżej.

Altana ogrodowa
• projekt,
• pozwolenia,
• materiały budowlane,
• fachowcy,
• kosztorys,
• inne.

 


 
Jednak, jak już wspomnieliśmy, nie jest to robota dla amatorów, więc w dalszej części zajmiemy się tym, co daje najwięcej satysfakcji, czyli jak samemu zbudować altanę ogrodową!

Najprostsze rozwiązania: składany pawilon i drewniana altana ogrodowa – projekt odręczny i najprostsze wykonanie

Wśród nieskomplikowanych w budowie altan ogrodowych i pawilonów znajdziemy kilka rozwiązań. Najpopularniejszym są drewniane wiaty o ażurowych ścianach, ale możemy też szukać konstrukcji z giętego elegancko metalu oraz najprostszych pawilonów, które bardziej przypominają zadaszenie na słupach. Wybór odpowiedniej altany zależy przede wszystkim od stylu naszego ogrodu i tego, czego oczekujemy od altany. W nowoczesnych ogrodach lepiej sprawdzą się ascetyczne i industrialne konstrukcje metalowe, ale taka estetyka nie każdemu odpowiada, zaś wybór jest niewielki. Dlatego najczęściej wybierane są altany drewniane, dostępne w różnych wymiarach i kształtach. Dodatkową zaletą prostych rozwiązań jest również to, że najczęściej nie będą wymagały projektów architekta, a do ich budowy wystarczy dobry szkic i obliczenia.

Jeśli szukamy ucieczki od letniego słońca i miejsca do grillowania w zacisznym cieniu, wystarczający może okazać się pawilon ogrodowy. Nie ma on ścian bocznych, więc w mniej pogodne dni nie zapewni nam ochrony przed deszczem i wiatrem, ale latem sprawdzi się doskonale. Pawilony mają też tę zaletę, że można je na zimę rozłożyć i schować w garażu, w związku z czym nie wymagają aż tak dużo zabiegów pielęgnacyjnych.

Inaczej jest w przypadku klasycznych drewnianych altanek. Mocuje się je na kotwach do podłoża i choć teoretycznie można je rozmontować, to wymaga to znacznie więcej pracy i w pewnym sensie mija się z celem. Dlatego ważne jest dobre zaimpregnowanie drewna (np. bejcą), aby było odporne na warunki pogodowe oraz położenie np. gontów na zadaszeniu.
 

Krok 1. Altana ogrodowa: projekt, materiały do budowy i przygotowanie

Aby jak najbardziej uprościć zadanie, wybieramy gotową altanę ogrodową, która nie wymaga fundamentów, ani specjalnego przygotowania. To lekki drewniany pawilon z zadaszeniem, o czterech bokach z kratownicami na rogach i spadzistym dachem. Jego koszt to od 1000 do 3000 zł. Wszystkie elementy konstrukcji znajdziemy w paczce, którą zamówimy u producenta lub w markecie budowlanym. W zestawie powinna być także instrukcja poglądowa i spis elementów. Dodatkowo potrzebna będzie:

• wiertarko-wkrętarka,
• drabina,
• młotek,
• metrówka,
• poziomica i kątownica,
• rękawice robocze,
• 4 paliki i sznurek (do wyznaczenia obrysu altany),
• metalowe kotwy do ziemi (ilość zależy od rodzaju altany – u nas 12 szt.),
• gwoździe, śruby, podkładki i inne elementy łączące (w zestawie z częściami altany),
• druga para rąk do pomocy!

Krok 2. Przygotowanie miejsca na altanę ogrodową

Jeśli marzy ci się prostokątna altana ogrodowa, projekt powinien uwzględniać odpowiedni obrys podłogi. Standardowe altany mają zazwyczaj kwadratową podłogę, więc zmiany należy uwzględnić już na etapie projektu! Prace zaczynamy od wyznaczenia przestrzeni, w której stanie nasza altana ogrodowa. Ważne jest, aby grunt w tym miejscu był możliwie jak najbardziej równy. Co prawda poziomować altanę będziemy za pomocą odpowiednio wbitych kotw, ale im bardziej płaskie będzie podłoże, tym mniej pracy będzie to wymagało.

Odmierzamy kwadrat o wymiarach odpowiadających zewnętrznemu obrysowi altany. Możemy sobie pomóc montując ramę altany i układając ją na ziemi. W każdym rogu wbijamy palik i łączymy je sznurkiem. Sprawdzamy czy mamy zachowane kąty proste i odpowiednie odległości.
 

Krok 3. Kotwy, słupy konstrukcyjne i montowanie kratki ozdobnej

W każdym rogu przygotowanego obrysu altany wbijamy kotwy narożne. Podczas wbijania kotwy w ziemię należy cały czas kontrolować za pomocą poziomicy, czy jest ona idealnie pionowo (altana ogrodowa opiera swoją konstrukcję na kotwach, więc powinny być naprawdę solidnie osadzone). Następnie, sprawdzając czy projekt nie zakładał żadnych poprawek, odmierzamy szerokość kratownicy i wbijamy kolejne kotwy, które będą je podtrzymywać. Możemy sobie pomóc biorąc odpowiedni element ramy i za jego pomocą sprawdzając odległość – układamy go na dwóch kotwach i sprawdzamy rozstaw, a także ułożenie za pomocą poziomicy. Po wbiciu wszystkich 12 kotew, powinniśmy mieć po trzy miejsca na pale konstrukcyjne w każdym rogu altany, ułożone w kąt prosty. Na tym etapie możemy już pozbyć się sznurka i palików.

W wypoziomowane kotwy wstawiamy słupy konstrukcyjne, a następnie przykręcamy do nich kratki. Góra kratownicy powinna być zrównana ze szczytem słupa, tak żeby między nią, a ramą nie było później prześwitów. Konstrukcja przypomina już altanę, choć bez ramy i dachu.

Krok 4. Montowanie ramy i wsporników altany ogrodowej

Kolejnym krokiem jest zmontowanie na stałe ramy altany. Altana ogrodowa nie jest skomplikowana w montażu, jednak w tym momencie niezbędna będzie nam pomoc drugiej osoby, która przytrzyma montowane części. Krótsze elementy układamy na szczycie kratownicy i słupów, następnie dołączamy dłuższy element (powinny składać się jak puzzle w kształcie litery L, projekt może uwzględniać rysunek pomocniczy) i wkrętami montujemy od góry do słupa w miejscu łączenia się wszystkich trzech elementów. Na rogu dokładamy kolejny krótszy element ramy i przykręcamy go wraz z wcześniej zamontowanym do słupa narożnego. Analogicznie postępujemy aż do ułożenia całej ramy.

Kiedy mamy już zmontowaną i przykręconą całą ramę, należy ją zabezpieczyć wspornikami (tzw. zastrzałami). Są to krótkie belki ścięte po skosie na obu końcach, które gwarantują, że rama altany się będzie się wyginała pod naporem zadaszenia oraz będzie bardziej stabilna. Wstawiamy wspornik między słup na granicy kratki a ramę i mocujemy wkrętami.
 

Krok 5. Samodzielny montaż dachu altany ogrodowej

Wbrew pozorom, zamontowanie dachu pawilonu ogrodowego należy do jednych z prostszych czynności. A to dlatego, że w zestawie znajdziemy stalową ramkę konstrukcji dachowej. Przypomina ona niewielką, spłaszczoną piramidę i to do niej mocujemy krokwie, co znacznie ułatwia pracę.

Na początek montujemy dwie przeciwległe krokwie narożne. Układamy je na metalowej ramie i przykręcamy w wyznaczonych miejscach (rama ma otwory). Kiedy przykręcimy obie krokwie, układamy konstrukcję na ramie altany i przykręcamy do narożnika. Dopiero teraz montujemy pozostałe dwie krokwie narożne – również najpierw przykręcając je do metalowej ramy, a następnie do narożników altany. Kolejnym krokiem jest wyznaczenie za pomocą metrówki środka ramy altany – w tym miejscu będzie mocowana krokiew boczna. Odpowiedni element dokręcamy śrubami do ramy altany i do wyznaczonego miejsca w metalowej ramie dachu (jeśli mamy wątpliwości, czy montujemy poprawnie, warto spojrzeć na przygotowany wcześniej projekt).

Jeśli zdecydowaliśmy się, że altana ogrodowa będzie większa, nie wystraszmy się, że w zestawie będą krótkie krokwie dachowe. Montuje się je podobnie do zastrzałów przy kratownicach – jeden koniec opiera się o ramę altany, a drugi ze ściętym końcem, o krokiew narożną. Nie powinny więc sprawić większego problemu.

Krok 6. Układanie dachu altanki i pokrycie gontem

Do ukończenia samodzielnej budowy altany ogrodowej brakuje jeszcze tylko pokrycia dachu. W zakupionym zestawie znajdziemy odpowiednie deski, które wystarczy tylko przybić od wierzchu do krokwi. Montujemy je w kolejności od najdłuższej, do najkrótszej, zostawiając ok. 2-4 mm przerwy między deskami połaci dachowej. Następnie na rogach przykręcamy gąsiory, czyli długie deski, które odpowiadają krokwiom narożnym.

Jeśli marzy ci się naprawdę piękna altana ogrodowa, projekt dachu powinien uwzględnić gonty jako pokrycie dachowe. Dobrze zabezpieczą przed padającym deszczem, a jednocześnie nadadzą altanie przytulnego, domowego charakteru. Pokrycie dachu gontami nie jest trudną czynnością – wystarczy pojedyncze płaty układać na dachu naprzemiennie i kolejno przybijać górne krawędzie, pilnując, żeby gonty nachodziły na siebie. Zaczynamy tak jak z deskami dachowymi – od dołu do góry.
 

 

Koniecznie napiszcie czy samodzielna budowa altany ogrodowej była dla was równie prosta, jak dla nas. Miłego wypoczynku we własnej altanie!