Dom pasywny – czym jest i ile kosztuje jego budowa?

Domy pasywne wznoszone są w standardzie budowlanym zakładającym bardzo dobre parametry izolacyjne elementów użytych do budowy. Dzięki temu eksploatacja tego typu budynków wiąże się z minimalnym zużyciem energii. Dowiedz się, czym różni się dom pasywny od domu energooszczędnego i ile kosztuje jego budowa!

Na czym polega istota domu pasywnego?

Dom pasywny to budynek, do którego budowy wykorzystywane są systemy o lepszych parametrach izolacji cieplnej niż w przypadku domów standardowych, a nawet energooszczędnych. Jego budowa podlega tym samym ogólnym budowlanym założeniom co w przypadku domu energooszczędnego – w gruncie rzeczy dom pasywny jest rodzajem domu energooszczędnego, przy czym projektowany jest tak, by pasywnie, czyli w sposób bierny, pozyskiwał energię z otoczenia (bez użycia aktywnych instalacji grzewczych). Ciepło w domu pasywnym pozyskiwane jest więc m.in. z:

• promieniowania słonecznego lub innego rodzaju odnawialnego źródła energii,
• odzysków z wentylacji mechanicznej,
• zysków ciepła pochodzących z urządzeń elektrycznych,
• zysków ciepła pochodzących od mieszkańców.

W efekcie redukcja zapotrzebowania na ciepło w domu pasywnym jest tak znaczna, że do jego ogrzania potrzebnych jest rocznie jedynie 15 kWh/m2. Dla porównania ogrzanie domu energooszczędnego wiąże się z zapotrzebowaniem energetycznym rzędu 40 kWh/m2, a domu standardowego – 109 kWh/m2. W praktyce oznacza to, że potrzeby grzewcze 4-osobowej rodziny zamieszkującej 150-metrowy dom tradycyjny generują koszty na poziomie ok. 5 tys. zł rocznie. Koszty te dla domu pasywnego plasują się w okolicach 600 zł rocznie.
 

 

Stawiając dom pasywny, należy ściśle przestrzegać następujących zaleceń:

• dom pasywny powinien być budowany na rzucie prostokąta i mieć jedno- lub dwuspadowy dach (domy o tak zwartej bryle mają najniższy współczynnik A/V, wskazujący na stosunek objętości ścian zewnętrznych do kubatury budynku, a to z kolei wpływa na większą energooszczędność budynku),
• południowa ściana domu pasywnego powinna być całkowicie przeszklona, północna zaś – całkowicie zabudowana,
• dom pasywny powinien mieć wydzielone strefy – część południową z salonem i jadalnią oraz część północną z garażem i pomieszczeniem gospodarczym,
• najlepiej, by bryła znajdowała się na niezacienionym terenie i była skierowana na stronę południową tak, by pobierała najwięcej energii słonecznej.

Należy także pamiętać o odpowiednich zasadach budowy, a także ściśle określonych parametrach systemów i elementów stosowanych do budowy domu pasywnego, m.in. o:

• użyciu materiałów o dużej akumulacyjności cieplnej, a także izolacyjności termicznej (w przypadku przegród zewnętrznych wskaźnik przenikania ciepła powinien wynosić nie więcej niż 0,12 W/(m2K), do czego potrzebnych będzie 30 cm warstwy termoizolacyjnej w przypadku ścian i 50 cm w przypadku dachu). Do budowy domów pasywnych często używa się silikatów, keramzytu czy pustaków ceramicznych,
• ociepleniu fundamentów, ścian i dachu,
• wyposażeniu dużych przeszkleń w osłony chroniące przed odpływem ciepła (współczynnik przenikania ciepła dla okna nie może być wyższy niż 0,8 W/(m2K)),
• eliminacji mostków termicznych, czyli elementów, które pogarszają izolację termiczną przegród (są to np. ramy okienne czy stalowe kotwy, niemniej mostki termiczne mogą powstawać także na skutek niestarannego ułożenia warstwy izolacyjnej w przegrodzie).

Jak sprawdzić szczelność domu pasywnego?

Aby sprawdzić, czy dom pasywny jest szczelny, dokonuje się na nim próby szczelności. Polega ona na porównaniu ciśnienia między wnętrzem i zewnętrzem budynku, wykorzystując do tego celu specjalne czujniki, które określają, jakie ilości powietrza przepływają przez budynek w danym czasie. W efekcie próby szczelności uzyskać można współczynnik przepuszczalności powietrznej. Badanie to pozwala również wskazać ewentualne nieszczelności budynku.
 

 

Dom pasywny – ile to kosztuje?

To, ile finalnie kosztował będzie dom pasywny zależy od indywidualnych potrzeb inwestora, co wiąże się np. z zastosowaniem zaawansowanych technologicznie rozwiązań czy wybranym rodzajem odnawialnego źródła energii, ale także nieuniknionym, wysokim kosztem niezbędnego przeszklenia południowej strony bryły. Generalnie przyjmuje się, że koszt budowy domu pasywnego standardowo jest o ok. 20-30% wyższy od kosztu budowy tradycyjnego domu, a czas zwrotu z inwestycji szacowany jest na ok. 30 lat.

Odnawialne źródła energii w domu pasywnym

W budownictwie pasywnym niezbędne jest wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, jako że po pierwsze wpływają one na obniżenie zapotrzebowania budynku na energię nieodnawialną, a po drugie – ich niskie koszty eksploatacyjne skracają szacowany czas zwrotu z inwestycji. OZE są w stanie w pełni pokryć zapotrzebowanie energetyczne budynku, a do wyboru mamy m.in.:

• energię promieniowania słonecznego,
• energię wiatru,
• energię odpadową,
• energię biomasy,
• energię geotermalną,
• rozwiązania hybrydowe.

Decyzje o wyborze instalacji OZE należy podjąć już na etapie projektowania budynku, bowiem każda z nich optymalnie działa w ściśle określonych warunkach – te zaś uzależnione są np. od lokalizacji budynku, warunków klimatycznych, ograniczeń technicznych etc. Oczywiście możliwe jest dostosowanie instalacji OZE do postawionego już budynku, ale może to być bardziej kosztowne niż w przypadku podejmowania decyzji na etapie projektu.
 

 

Dom pasywny przyjazny dla środowiska

Dzięki maksymalizacji zysków energetycznych i jednoczesnej minimalizacji start ciepła domy pasywne są przyjazne dla środowiska, bowiem nie wykorzystują tradycyjnych metod ogrzewania, a tym samym ograniczają emisję CO2 do atmosfery. Co więcej, są one przyjazne dla alergików, bo do wnętrza nie dostają się żadne pyłki. Nie istnieje tu także ryzyko pleśni, jako że sprawne systemy wentylacyjne, stale dostarczające świeże powietrze, skutecznie przeciwdziałają wilgoci.